NAFPLIO (BOURGI)
“Λες, δεν υπάρχει Παράδεισος. Και όμως, κατοικώ στο Ναύπλιο”. Η φράση του Χρήστου Κατσιγιάννη δείχνει να συνοψίζει με τον πιο απλό τρόπο την επικρατούσα ανά την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό άποψη που θέλει την πολιτεία τ’ Αναπλιού να θεωρείται ως μια από τις ομορφότερες πόλεις της Ηπειρωτικής Ελλάδας.
Σ’ αυτόν τον όμορφο τόπο πρωτοείδε ο θεός Ποσειδώνας την πανέμορφη κόρη του Δαναού Αμυμώνη και την ερωτεύθηκε. Από την ένωσή τους γεννήθηκε σε κάποια ακτή της Εύβοιας ο Ναύπλιος που σαν ανδρώθηκε έφτασε με το καράβι του, στο μυχό του Αργολικού κόλπου και ίδρυσε εκεί τη φέρουσα τ’ όνομά – του – αρχαία πόλη της Ναυπλίας.
Η καίρια για τις θαλάσσιες επικοινωνίες θέση του αλλά και η φυσική προστασία που του προσέφερε ο – σχεδόν ολόγυρα βρεχόμενος από τη θάλασσα – απότομος βράχος της Ακροναυπλίας, θα χρήσουν το Ναύπλιο από τη Νεώτερη κιόλας Νεολιθική εποχή ως ιδανικό τόπο κατάκτησης καθώς θα γνωρίσει – τη μια πίσω από την άλλη – τις εισβολές Αργείων, Αβαρών, Γότθων, Οστρογότθων, Σλάβων και Αλβανών, Βυζαντινών, Φράγκων, Ενετών, Τούρκων ως το 1822 που οι εξεγερμένοι Έλληνες υπό τη διοίκηση του ικανού Στάϊκου Σταϊκόπουλου θα αλώσουν το Παλαμήδι, ελευθερώνοντας τ’ Ανάπλι. Τον Ιανουάριο του 1823 το Ναύπλιο θα ορισθεί ως έδρα προσωρινής κυβέρνησης του μαχόμενου Ελληνικού Έθνους. Εδώ θα αποβιβαστεί τον Ιανουάριο του 1828 ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας που θα βρει όμως τραγικό θάνατο στις 27 Σεπτεμβρίου του 1831, θύμα δολοφονίας έξω από την εκκλησία Αγίου Σπυρίδωνα. Μετά από δύο έτη αβεβαιότητας κι αναρχίας το Γενάρη του 1833 αφικνείται στο λιμάνι του Ναυπλίου ο βασιλιάς Όθωνας με συνοδεία 36 ξένων πλοίων και πολυμελή ακολουθία. Τον επόμενο χρόνο θα μεταφέρει την πρωτεύουσα της Ελλάδας στην πόλη των Αθηνών.
Ολάκερη η πόλη, ένα μουσείο σήμερα κι όμως τόσο ζωντανή αποτελεί αρχιτεκτονικό σύμπλεγμα από κτίρια φράγκικα, ενετικά και τούρκικα, λαϊκά και νεοκλασικά, διάσπαρτη με φαρδύς δρόμους, μικρές και μεγάλες πλατείες, οθωμανικές κρήνες, κανόνια, μνημεία, αγάλματα κι όμορφα πάρκα το Ναύπλιο κατακτά τον επισκέπτη πριν το κατακτήσει εκείνος.
Ολάκερη ένα μουσείο σήμερα η υπέροχη παλιά πόλη του Αναπλιού ατενίζει απ’ το λιμάνι της τον Αργολικό κόλπο.
Αρχιτεκτονικό σύμπλεγμα, από κτίρια φράγκικα, ενετικά και τουρκικά, λαϊκά και νεοκλασικά, διάσπαρτο με φαρδιούς δρόμους, μικρές και μεγάλες πλατείες, οθωμανικές κρήνες, κανόνια, μνημεία, αγάλματα και όμορφα πάρκα το Ναύπλιο κατακτά τον επισκέπτη πριν το κατακτήσει εκείνος.
Στη χερσόνησο της Ακροναυπλίας βρίσκεται η αρχαιότερη ακρόπολη του Ναυπλίου, την οποία οι Τούρκοι ονόμαζαν Ιτς-Καλέ και οι Έλληνες κατά την Επανάσταση Βαρούσι. Τα τείχη της έχουν ύψος 85 μ., πλάτος 400 μ. και μήκος 900 μέτρα. Το πρώτο τείχος, από το οποίο σώζονται μόνο ερείπια κατασκευάστηκε τον 3ο αιώνα π.Χ. Στη συνέχεια κατασκευάστηκε φρούριο από τους Φράγκους, ενώ οι Ενετοί συμπλήρωσαν την οχύρωσή του. Κάτω από την ακρόπολη και στο βορειοδυτικό μέρος της χερσονήσου οι Ενετοί έχτισαν το φρούριο του Τόρου, με πέντε κανόνια, “τα πέντε αδέλφια”, όπως τα έλεγαν. Τα τελευταία 25 χρόνια γκρεμίστηκαν κάποια στα πλαίσια της οικοδομικής έκρηξης από τα παλαιά κτίρια της ακρόπολης και στη θέση τους κτίστηκαν ξενοδοχεία.
Ανατολικά της Ακροναυπλίας, σε ύψος 216 μ. στην κορυφή του ομώνυμου λόφου και πάνω σε ίχνη προϊστορικού φρουρίου, υψώνεται το οχυρό του Παλαμηδίου, ενετικό τέλειο οχυρωματικό οικοδόμημα της περιόδου 1686-1715. Μετά το 1715 καταλήφθηκε από τους Τούρκους και το 1822 περιήλθε στους Έλληνες.
Το οχυρό αποτελείται από οκτώ αυτοτελείς προμαχώνες, στους έξι από τους οποίους οι Έλληνες μετά την κατάληψη του Ναυπλίου το 1822, έδωσαν ονόματα αρχαίων ηρώων πολεμιστών, όπως Αχιλλέας, Θεμιστοκλής, Φωκίων, Επαμεινώνδας, Μιλτιάδης, Λεωνίδας. Τον έβδομο τον ονόμασαν φρουραρχείο και τον όγδοο Ροβέρτ, προς τιμήν του Γάλλου φιλέλληνα που έπεσε μαχόμενος στην Ακρόπολη της Αθήνας. Κάτω από τον προμαχώνα Θεμιστοκλής υπάρχει κατακόρυφος γκρεμός προς την παραλία της Αρβανιτιάς, που ονομάστηκε έτσι μετά την άγρια δολοφονία Αλβανών πολεμιστών από τον Τούρκο πασά, ο οποίος τους πέταξε στα βράχια του γκρεμού.
Στον προμαχώνα Μιλτιάδης, σε μια από τις αποθήκες του φυλακίστηκε από τους Βαυαρούς ο Θ. Κολοκοτρώνης. Για την επίσκεψή του υπάρχουν τα 999 σκαλιά που οδηγούν σ’ αυτό ή δρόμος οδικός.
Στην πρόνοια, έχει λαξευθεί στο βράχο ο Λέοντας των Βαυαρών έπειτα από παραγγελία του φιλέλληνα βασιλιά Λουδοβίκου, πατέρα του Όθωνα, από το γερμανό γλύπτη Siggel το 1836. Αφιερώθηκε στους Βαυαρούς στρατιώτες που πέθαναν από τύφο την περίοδο 1833-34 και τάφηκαν στο Ναύπλιο. επισήμως το μνημείο τούτο λεγόταν “ηρώον”, ενώ οι αντικαθεστωτικοί το αποκαλούσαν “αγγουρώον” - σκωπτικά απ’ την αιτία του θανάτου τους. Εντύπωση προκαλεί η αποτυπωμένη θλίψη στο πρόσωπο του Λιονταριού.
Επίσης, η μυκηναϊκή γέφυρα Καζάρμας που κατασκευάστηκε γύρω στο 1300 π.Χ. με μεγάλες ακατέργαστες τοποθετημένες χωρίς συνδετικό υλικό, σύμφωνα με το χαρακτηριστικό μυκηναϊκό τρόπο χρησιμοποιείτο μέχρι τις ημέρες μας και πριν από ελάχιστο καιρό από όλων των ειδών τα οχήματα.
Προχωρώντας προς το ιστορικό κέντρο της πόλης βρίσκεται ο Άγιος Γεώργιος, εκκλησία που κτίστηκε το 1619 και στις τοιχογραφίες του, του 18ου αιώνα περιλαμβάνεται αντίγραφο του “Μυστικού Δείπνου” του Λεονάρντο ντα Βίντσι. Το 1823 ο συγγραφέας της “Βαβυλωνίας” φρεσκάρισε τις τοιχογραφίες του ναού. Εδώ υπάρχει και ο πορφυρός ναός του Όθωνα. Νότια του ναού υπάρχει το βενετσιάνικο αββαείο, αργότερα δημοτικό σχολείο. Ο Άγιος Γεώργιος, μητροπολιτικός ναός, έχει υμνηθεί από τον ποιητή Αντώνη Λευκόπουλο – Αναπλιώτη (1888-1951).
Νοτιοδυτικά της πόλης είναι κτισμένη η εκκλησία του 18ου αιώνα του Αγίου Σπυρίδωνα που αποτελεί ιστορικό μνημείο, αφού στην είσοδό της το 1831 δολοφονήθηκε ο Ιωάννης Καποδίστριας (σημάδι της σφαίρας στον τοίχο της εκκλησίας προστατεύεται με τζάμι).
Ανεβαίνοντας από την πλατεία του Αγίου Σπυρίδωνος, στα Βραχατέικα συναντάμε την Φραγκοκκλησιά (Μεταμόρφωση Σωτήρος). Καθολική εκκλησία ξεχωριστής αρχιτεκτονικής που είχε χρησιμοποιηθεί ως τζαμί από τους Τούρκους, αλλά επί βασιλέως Όθωνα παραχωρήθηκε στους καθολικούς του Ναυπλίου και λειτουργούσε ως τις πρώτες δεκαετίες του αιώνα μας. Στην είσοδο του ναού σώζεται ξύλινη αψίδα που κατασκεύασε το 1841 ο συνταγματάρχης Α. Τουρέ εις μνήμη των πεσόντων Φιλελλήνων.
Πίσω από την πλατεία Συντάγματος και πλάι στην εκκλησία της Παναγίας βρίσκεται η αιωνόβια ελιά όπου κατά την παράδοση μαρτύρησε ο άγιος Αναστάσιος, ο νεομάρτυς, ζωγράφος την πρώτη Φεβρουαρίου του 1655.
Φτάνοντας στην πλατεία Συντάγματος, πλατεία του πλατάνου κατά την Επανάσταση συναντάμε πολλά αξιόλογα μνημεία: την πρώτη ελληνική Βουλή (Βουλευτικό), πρωτύτερα τουρκικό τζαμί που αναπαλαιώνεται σήμερα, τον Μεντρεσές – τούρκικο ιεροδιδασκαλείο, μια τούρκικη κρήνη με ωραία αραβουργήματα, το “Τριανόν” - τουρκικό παλαιό τζαμί που στα χρόνια του Καποδίστρα ήταν αλληλοδιδακτικό σχολείο και το πρώτο ελληνικό γυμνάσιο που κατασκευάστηκε το 1833 και είναι νεοκλασικής αρχιτεκτονικής με επίκρανα στις γωνίες του.
Αν και απέχει 3 χιλιόμετρα ανατολικά του Ναυπλίου η Αγία Μονή, είναι ένα γυναικείο μοναστήρι που ιδρύθηκε από τον επίσκοπο Άργους και Ναυπλίου. Το καθολικό της μονής, έργο του 1149 είναι πρότυπο Βυζαντινής Τέχνης.
- Αρχαιολογικό Μουσείο
Το μουσείο στεγάζεται σε ενετικό κτίριο του 1713. Στις συλλογές του περιλαμβάνονται ευρήματα της ευρύτερης περιοχής, τα οποία χρονολογούνται από την Παλαιολιθική και τη Μεσολιθική εποχή (6000 π.Χ.) μέχρι τους Ρωμαϊκούς χρόνους (500 μ.Χ.).Μερικά από τα πλέον ενδιαφέροντα εκθέματα είναι: χάλκινη πανοπλία από το Μιδέα του 15ου αιώνα π.Χ., χάλκινο κράτος από την Τίρυνθα του 11ου αιώνα π.Χ., μυκηναϊκό ειδώλιο από την Ασίνη του 12ου αιώνα π.Χ. κ.α.
Δημιουργήθηκε από τον κ. Άρη Ευαγγελινό ως επιστέγασμα μιας ζωής αφιερωμένης με πάθος στο κομπολόι. Τα εκθέματα είναι η προσωπική του συλλογή, η οποία περιλαμβάνει πολύτιμα κομπολόγια, από ανατολή και δύση, συγκεντρωμένα με επιμονή και υπομονή είτε σε σεντούκια, όπου φυλάσσονται ευλαβικά, είτε σκονισμένα και ξεχασμένα σε κάποιο ράφι. Το μουσείο στεγάζεται σε ένα διώροφο παλιό κτίριο του 18ου αιώνα. Στον πρώτο όροφο βρίσκονται οι συλλογές, ενώ στο ισόγειο υπάρχει το εργαστήριο του κομπολογιού, καθώς και το πωλητήριο. Στο μουσείο εκτίθενται 250 κομπολόγια της περιόδου 1750-1950, στα οποία περιλαμβάνονται κομπολόγια προσευχής μουσουλμάνων, βουδιστών, καθολικών χριστιανών, ορθόδοξων μοναχών κ.α., όλα φτιαγμένα από ατόφιο κεχριμπάρι, κόκκινο, μαύρο κοράλι, ξύλο, όστρακο κ.τ.λ. Στο μουσείο λειτουργεί επίσης εργαστήριο για δωρεάν συντήρηση παλιών κομπολογιών.
Το μουσείο δημιουργήθηκε το 1989 από το Πελοποννησιακό λαογραφικό ίδρυμα, στεγάζεται στον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό Ναυπλίου και περιλαμβάνει το κτίριο της παλαιάς αποθήκης του σταθμού μαζί με την πλατφόρμα. Οι συρόμενες πόρτες του κτιρίου διαμορφώθηκαν σε βιτρίνες, στις οποίες και εκτίθενται οι συλλογές του μουσείου που περιλαμβάνουν αντικείμενα, τα οποία σχετίζονται με τη γέννηση, τη βάπτιση, το παιχνίδι, το κουκλοθέατρο, τον Καραγκιόζη.
Στόχος του ιδρύματος είναι να κάνει γνωστό το υλικό αυτό στο ευρύτερο κοινό με σκοπό την αύξηση του μέσω δωρεών και ενισχύσεων. Απώτερος όμως στόχος είναι η δημιουργία του πρώτου Μουσείου Παιδιού στην Ελλάδα.
Ο “Σταθμός” σήμερα χρησιμοποιείται κυρίως ως χώρος λειτουργίας των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του ιδρύματος, τα οποία απευθύνονται στα παιδιά και περιλαμβάνουν μαθήματα ελληνικών χορών, συμμετοχή των παιδιών σε έθιμα, όπως κάλαντα των Χριστουγέννων, στο πέταγμα του χαρταετού κ.τ.λ. αλλά και θέματα που σχετίζονται με το φυσικό και θαλάσσιο περιβάλλον, τη θεατρική μεταφορά λαϊκών παραμυθιών, την οργάνωση εκθέσεων με αντικείμενα κατασκευασμένα από τα παιδιά κ.τ.λ.
Δημιουργήθηκε από το Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα και στεγάζεται σε νεοκλασικό κτίριο ιδιοκτησίας του ιδρύματος. Το 1981 το μουσείο τιμήθηκε με το Ευρωπαϊκό Βραβείο του Μουσείου της Χρονιάς.
Στις αίθουσες του μουσείου μπορεί κανείς να δει όλη την πορεία των υφαντικών υλών από την παραγωγή και την επεξεργασία μέχρι τη χρήση τους, στην Ελλάδα του 19ου αιώνα μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα. Οι συλλογές του μουσείου περιλαμβάνουν 16.000 αντικείμενα, όπως φορεσιές, υφαντά, κεντήματα, σκεύη κ.τ.λ.
Στεγάζεται σε τριώροφο πέτρινο κτίριο, στο οποίο το 1828 ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας Ιωάννης Καποδίστρας επέλεξε να στεγάσει τη Σχολή Ευελπίδων. Δημιουργήθηκε το 1988 και φιλοξενεί το παράρτημα Ναυπλίου του Πολεμικού Μουσείου της Αθήνας.
3.2.2. Ιστορικά μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς
Α) Παλιός Σιδηροδρομικός Σταθμός (πάρκο ΟΣΕ)
Στην είσοδο της πόλης αξιοποιείται ο χώρος του σταθμού (σήμερα τρία κτίρια) με τη δημιουργία ενός μουσείου παιδικής ηλικίας που θα παρακολουθεί την πορεία του παιδιού από τη γέννηση μέχρι την αποφοίτηση από το Δημοτικό Σχολείο. Το μουσείο θα πλαισιώνεται από ένα μικρό εργαστήρι θεάτρου σκιών και ένα αμφιθέατρο για μικρές εκδηλώσεις. Σημειώνουμε ότι σ’ αυτό τον χώρο υπάρχει ήδη ένας πυρήνας του παιδικού μουσείου που βρίσκεται εγκατεστημένο στο μικρό κτίριο της αποθήκης των τρένων και που παραχωρήθηκε από τον Δήμο Ναυπλιέων στο Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.
Στο χώρο του “Σταθμού”, σε μια σειρά από βαγόνια όπου θα υπάρχουν προγράμματα για παιδιά με ειδικούς εμψυχωτές θα παρουσιαστεί συνοπτικά και η ιστορία των ελληνικών σιδηροδρόμων, αφού ο χώρος είναι ο παλιός σιδηροδρομικός σταθμός.
Ο χώρος όπου θα στεγαστούν οι παραπάνω δραστηριότητες και που θα απευθύνεται κυρίως στα παιδιά, θα είναι αυτοσυντηρούμενος, με συνδρομές συμμετοχής, πωλητήριο παιχνιδιών, βιβλιοπωλείο και καφενείο – αναψυκτήριο.
Β) Το πάρκο με το άγαλμα του Σταϊκόπουλου
Στον χώρο που εκτείνεται πίσω από το άγαλμα Σταϊκόπουλου και ανήκει στον ΕΟΤ, υπάρχει περίπτερο που περιστασιακά λειτουργεί ως “καφετέρια” και αποφέρει πενιχρά έσοδα στο Δήμο. Τα εγκαταλελειμμένα Δημόσια Λουτρά – Αφοδευτήρια, ακριβώς πίσω από αυτό, υποβαθμίζουν το χώρο. Το περίπτερο αυτό κατάλληλα διαμορφωμένο, μπορεί να παραχωρηθεί στη φιλαρμονική του Δήμου Ναυπλίου, που σήμερα φιλοξενείται περιστασιακά σε διάφορα δημοτικά κτίρια.
Γ) Οι εκκλησίες
Οι ιστορικές εκκλησίες της πόλης όπως η Μητρόπολη του Ναυπλίου (Άγιος Γεώργιος), ο Άγιος Σπυρίδωνας, η Καθολική εκκλησία, η Αγία Σοφία, η Παναγία και ο Άγιος Νικόλαος έχουν τη δική τους δυναμική. Εντασσόμενες όμως στο όλο πρόγραμμα αποτελούν μαζί με το πρόσφατα διαμορφωμένο σε Στρατιωτικό Μουσείο κτίριο της πρώτης Σχολής Ευελπίδων και το Αρχαιολογικό Μουσείο, στην πλατεία Συντάγματος στιγμές της ιστορίας του Ναυπλίου του 19ου αιώνα.
Δ) Τα σφαγεία
Οι τρεις χώροι των σφαγείων, που αποτελούν ένα αρχιτεκτονικό μνημείο για την πόλη, με κατάλληλη διαμόρφωση του εσωτερικού των κτιρίων αλλά και του περιβάλλοντα χώρου μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εργαστήρια χειροτεχνίας (ξύλο, καλάθι κ.λ.π.). Με στόχο την εύρεση οικονομικών πόρων αλλά και τη διάσωση – αναπαραγωγή της πολιτιστικής κληρονομιάς, ο Δήμος θα μπορούσε να αναλάβει την οργάνωση και εποπτεία εργαστηρίων παραδοσιακών τεχνιτών στο Ναύπλιο, που
θα λειτουργήσουν και ως κέντρα μαθητείας.
Ε) Το τζαμί (Αλληλοδιδακτικό Σχολείο)
Καταλήγοντας στην πλατεία Συντάγματος, το παλιό τζαμί – που μέχρι τη δεκαετία του 1990 λειτουργούσε ως κινηματογράφος και σήμερα θέατρο – χρειάζεται ριζική διαμόρφωση του εσωτερικού χώρου, από ειδικούς αρχιτέκτονες, διότι η μορφή (τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό) που του έχει δοθεί είναι προσβολή γι’ αυτό το ιστορικό κτίριο.
ΣΤ) Το Αρχαιολογικό Μουσείο
Όσον αφορά το Αρχαιολογικό Μουσείο, που στεγάζεται στους βενετσιάνικους στρατώνες, θα ευχόταν κανείς οι τόσο σημαντικές συλλογές του να παρουσιάζονταν μ’ ένα σύγχρονο μουσειολογικό τρόπο. Ο χώρος ανήκει στην Δ΄ Εφορεία Κλασσικών Αρχαιοτήτων και η τροποποίηση του χώρου θα μπορούσε να γίνει ανεξάρτητα από το υπόλοιπο έργο.
Ζ) Το Βουλευτικό
Το ιστορικό τζαμί του Ναυπλίου (πρώτη Βουλή των Ελλήνων) που αποκαθίσταται αυτή την περίοδο έχουμε τη γνώμη ότι θα πρέπει να στεγάσει την ιστορία της πόλης του Ναυπλίου. Κατάλληλο επίσης κτίριο για τη δημιουργία Μουσείου Ιστορίας της πόλης θεωρείται το παλιό Ενετικό Σχολείο, που βρίσκεται στο πλάι του Αγίου Γεωργίου και το οποίο σήμερα είναι μισογκρεμισμένο.
Η) Οι φυλακές Λεονάρδου
Το κτίριο όπου στεγάζονταν οι Βενετσιάνικες Φυλακές Λεονάρδου (οι οποίες ξαναχρησιμοποιήθηκαν μετά την κατάργηση των φυλακών Παλαμηδίου) σήμερα χρησιμοποιείται από τις διάφορες αρχαιολογικές ομάδες ως χώρος συντήρησης των ευρημάτων από τις ανασκαφές της Εφορείας.
Οι εργασίες συντήρησης των ευρημάτων από τις ανασκαφές της Εφορείας θα μπορούσαν να μεταφερθούν σ’ ένα νέο κτίριο, που πιθανόν θα μπορούσε να αγοράσει ο δήμος Ναυπλιέων ή άλλος φορέας ή που θα παραχωρούσε το δημόσιο. Κατάλληλο γι’ αυτό το σκοπό θα ήταν το κτίριο του Εκτελεστικού και κατοικία του Αγά Πασά (1824 – 1824) του Ναυπλίου, ο οποίος την περίοδο που κτιζόταν το παρακείμενο τζαμί και στην προσπάθειά του να δει από τα παράθυρά του την πορεία του κτισίματος, έπεσε από το παράθυρο και σκοτώθηκε. Ακόμα, στο ισόγειο του ίδιου κτιρίου, ήταν ο φουστανελάς που έφτιαξε τη φουστανέλα του Όθωνα.Θ) Το κτίριο της Ηλεκτρικής Εταιρείας
Το κτίριο της Ηλεκτρικής Εταιρείας καταλαμβάνει ένα σημαντικά μεγάλο χώρο εκεί όπου καταλήγουν τα 999 σκαλοπάτια του Κάστρου. Σήμερα το μισό κτίριο λειτουργεί ως Πνευματικό Κέντρο του Δήμου. Το υπόλοιπο μισό, ανήκει στη ΔΕΗ και εκεί στεγάζονται η Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης – Αποχέτευσης (ΔΕΥΑΝ) και τα τεχνικά συνεργεία του Δήμου.
Προτείνουμε ο χώρος να παραχωρηθεί στο ΠΛΙ, που με κατάλληλη διαμόρφωση θα αποτελέσει το κεντρικό μουσείο του Ιδρύματος. Σε αντάλλαγμα, το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου θα μπορούσε να μεταφερθεί στον χώρο που περιβάλλεται από τις οδούς Βασ. Αλεξάνδρου, Σοφρώνη και Δημ. Υψηλάντη, στο κτίριο που σήμερα φιλοξενεί
το Λαογραφικό Μουσείο του ΠΛΙ.Η συμβολή του ΠΛΙ στον πολιτιστικό – επιστημονικό τομέα είναι σημαντική και μοναδική παράλληλα. Η οργάνωση εκθέσεων, μονίμων και περιοδικών, καθώς και οι ανταλλαγές με άλλα Μουσεία στον τομέα αυτό αποτελούν τα πιο πρόχειρα παραδείγματα. Η οργάνωση συνεδρίων, πέρα από τα καθαρά επιστημονικά οφέλη, επιφέρει και οικονομικά, αφού μια ιδιάζουσα μορφή τουριστών – οι σύνεδροι – επισκέπτονται της έδρα του και την ευρύτερη περιοχή του. Ως επιστημονικός χώρος το Μουσείο μπορεί να ελκύει νέους επιστήμονες, οι οποίοι βρίσκοντας πλέον ενδιαφέρον να εργαστούν στην επαρχία συμβάλλουν στην επιστημονική αποκέντρωση.
Τα λόγια του Mark – Alain Maure που ακολουθούν εκφράζουν τις απόψεις και τις προσδοκίες μας: “Το αποκεντρωμένο Μουσείο θέτει τον εαυτό του στην απόλυτη υπηρεσία της κοινότητας στην οποία βρίσκεται. Σκοπός του δεν είναι πλέον να μεταφέρει ένα παγκόσμιο μήνυμα σ’ ένα αόριστο κοινό αλλά να φέρει σε επαφή τον ντόπιο πληθυσμό με την ιστορία του, τις παραδόσεις του, τις αξίες του κ.λ.π. Μέσα από τις δραστηριότητές του συμβάλλει στην αφύπνιση της κοινότητας για την ίδια της την ταυτότητα, μιας ταυτότητας που αγνοήθηκε λιγότερο ή περισσότερο για ιστορικούς, κοινωνικούς ρατσιστικούς ή άλλους λόγους ή διακόπηκε από τον συγκεντρωτισμό την αστικοποίηση κ.λ.π.”.
Ι) Το Τελωνείο και το παλιό Δημαρχείο
Ένα κτίριο που θα μπορούσε επίσης να αξιοποιηθεί καλλιτεχνικά, είναι το ενετικό αρχιτεκτονικό μνημείο – κτίριο του τελωνείου στην παραλία, που προτείνουμε να μετατραπεί σε πινακοθήκη (η οποία στεγάζεται τώρα σε ακατάλληλο κτίριο, στην περιοχή του μεγάλου Δρόμου όπου ήταν το παλιό Δημαρχείο) όπου το ΠΛΙ θα μπορούσε να παραχωρήσει έργα από τη συλλογή της Εικονοθήκης του, ζωγραφικούς πίνακες και γκραβούρες με θέμα το Ναύπλιο.
Το παλιό Δημαρχείο θα μπορούσε να παραχωρηθεί στους πολιτιστικούς Συλλόγους της πόλης όπου θα εγκαταστήσουν τα γραφεία τους. Στο ισόγειο του κτιρίου, θα μπορούσε να ανασυσταθεί το πρώτο Φαρμακείο της Ελλάδας, όπου ταριχεύτηκε ο Κυβερνήτης Καποδίστριας μετά τη δολοφονία του.
ΙΑ) Κτίριο επί της οδού Κωνσταντινουπόλεως
Το κτίριο που σήμερα ανήκει στο ΠΛΙ, εφόσον τα γραφεία μεταφερθούν στο νέο χώρο που προτείνουμε για το μουσείο θα μπορούσε να διατεθεί στη Δημόσια Βιβλιοθήκη Ναυπλίου “Ο Παλαμήδης” και να στεγάσει επίσης και την ειδική βιβλιοθήκη του ΠΛΙ (ενδυματολογία, μουσειολογία, θεατρολογία). Επίσης, τμήμα του κτιρίου θα μπορούσε να φιλοξενήσει τα γραφεία και τις δραστηριότητες του Σωματείου των Φίλων του ΠΛΙ.
Τέλος, στα “Πέντε Αδέρφια”, όπου με κατάλληλη διαμόρφωση, ο χώρος θα μπορούσε να χρησιμοποιείται για μικρές εκδηλώσεις. Ο χώρος μπορεί να απομονωθεί από την κυκλοφορία των αυτοκινήτων.
Ο μύθος θέλει την πόλη Ναυπλία να ιδρύεται από τον Ναύπλιο, γιο του Ποσειδώνα. Γιος του Ναυπλίου και της νύμφης των υδάτων Ανυμώνης είναι ο Παλαμίδης, ήρωας της αρχαιότητας. Τα αρχαιολογικά ευρήματα αποδεικνύουν την κατοίκηση της περιοχής από τους Νεολιθικούς, τους Πρωτοελλαδικούς, τους Μυκηναϊκούς χρόνους, αλλά και κατά τη γεωμετρική περίοδο.
Στη διάρκεια της ιστορίας του το Ναύπλιο γνώρισε πολλούς κατακτητές: Βυζαντινούς, Φράγκους, Ενετούς, Τούρκους, ξανά Ενετούς και ξανά Τούρκους. Αιώνες ολόκληρους κάποιος ξένος διαφέντευε τη ζωή των κατοίκων και της πόλης γενικότερα. Μέχρι την ημέρα εκείνη του 1822 που διώχθηκε από την πόλη ο τελευταίος κατακτητής και το Ναύπλιο κηρύχθηκε η πρώτη πρωτεύουσα της ελεύθερης Ελλάδας, στις 8 Ιανουαρίου του 1823.
Σήμερα το Ναύπλιο είναι σημαντικό οικονομικό κέντρο της περιοχής με ανεπτυγμένη βιομηχανία, η μεγαλύτερη παραγωγός εσπεριδοειδών περιοχή της χώρας και με ακμάζοντα τουρισμό, αν λάβει κανείς υπόψη του το 1,5 εκατομμύριο και πλέον επισκέπτες που δέχεται η πόλη κάθε χρόνο.
Η σύγχρονη ζωή του Ναυπλίου κυλά μέσα σ’ ένα μεσαιωνικό και νεοκλασικό διάκοσμο με πλακόστρωτα δρομάκια, ξύλινα μπαλκόνια, αρχαίες κρήνες και σιντριβάνια, κάτω από την εντυπωσιακή και επιβλητική παρουσία του Παλαμηδίου, του κάστρου της Ακροναυπλίας και αντίκρυ στο Ενετικό Μπούρτζι. Το παρελθόν εντυπωσιακά παρόν δένει με το σήμερα αρμονικά, απαγορεύοντας κάθε απόπειρα ασχήμιας. Εκκλησίες, μουσεία και αρχιτεκτονικά μνημεία συνθέτουν ένα σύνολο σπάνιας ομορφιάς.
Όταν στις 14 του Σεπτέμβρη του 1944, από το Ναύπλιο, και στις 12 Οκτώβρη από την Αθήνα, οι Γερμανοί κατακτητές, μετά από την τετράχρονη μαύρη κατοχή, έφευγαν οριστικά, αφήνοντας πίσω τους καπνίζοντα ερείπια, ο ελληνικός λαός με ενθουσιασμό, συγκίνηση εθνική, ζητωκραυγές και παραλήρημα χαράς υποδεχόταν τη Λευτεριά.
Μοναδική τότε επιθυμία των Ναυπλιωτών ήταν να βαδίσουν ενωμένοι προς την ανοικοδόμηση και την πρόοδο. Τα σχολεία υπολειτουργούσαν στεγαζόμενα σε εκκλησίες ή διάφορα ιδιωτικά κτίρια μια και τα δημόσια κτίρια είχαν επιταχθεί από τους κατακτητές. Τα βιβλία ελάχιστα. Λίγες οικογένειες διέθεταν μια στοιχειώδη βιβλιοθήκη.
Δημόσια ή Δημοτική Βιβλιοθήκη για να τρέξουν εκεί οι μαθητές να συμπληρώσουν ή να πλουτίσουν τις γνώσεις τους, δεν υπήρχε.
Το Κράτος που είχε να αντιμετωπίσει τη λαίλαπα ενός νέου πολέμου, χειρότερου, του εμφυλίου, δεν είχε τη δύναμη να κλείσει όλες τις πληγές και να αναπληρώσει όλες τις ελλείψεις.
Και τα’ Ανάπλι που ξεχώριζε πάντα για την πνευματική του πρόοδο και το πολιτιστικό του επίπεδο, ζει τις ίδιες λυπηρές καταστάσεις της πνευματικής ξηρασίας. Οι μαθητές χωρίς βιβλία και βιβλιοθήκες. Μουσικές εκδηλώσεις σπάνιες. Οι πολίτες περίμεναν τις σχολικές γιορτές για να ψυχαγωγηθούν με τα σκετς των μαθητών ή τις επιτυχημένες πάντα θεατρικές παραστάσεις της Ναυπλιακής Χορωδίας, που πρόσθεταν ευχάριστες και αισιόδοξες νότες στη μελανή μετακατοχική ατμόσφαιρα, και ν’ ακούσουν μουσική από τη Δημοτική Φιλαρμονική με καθηγητή τον κ. Βασίλειο Χαραμή.
Άλλες πηγές γνώσεων, πέρα από το σχολείο ανύπαρκτες. Πολιτιστικοί φορείς ελάχιστοι με υποτυπώδη μέσα. Ο τοπικός τύπος στα σπάργανα. Ελάχιστα φωτεινά παραδείγματα φιλοπρόοδων τυπογράφων.
Στις δύσκολες αυτές ώρες ιδρύεται ο Προοδευτικός Σύλλογος Ναυπλίου “Ο Παλαμήδης” στις 15 Δεκεμβρίου 1946 με πρόεδρο τον Σπυρόπουλο Πάνο που συνεχίζει μέχρι τον Απρίλιο του 1955. Τον διαδέχεται ο Πέτρος Κομνηνός που παραμένει για 15 χρόνια (Απρίλη του 1970) για να πάρει τη σκυτάλη της προεδρίας ο Τάκης Τούμπας να την κρατήσει 20 χρόνια και να την παραδώσει στο σημερινό πρόεδρο του Συλλόγου Ιωάννη Ρούτουλα τον Ιούνιο του 1990.
Ο μοναδικός σύλλογος που παρουσίασε αξιόλογη δραστηριότητα στην τουριστική αξιοποίηση και ανάπτυξη του Ναυπλίου και των γύρω αρχαιολογικών χώρων. Εκτύπωσε καταλόγους εστιατορίων με φωτογραφίες και συνθήματα για να προσελκύσει το ενδιαφέρον των επισκεπτών. Εξέδωσε τουριστικό διαφημιστικό τρίπτυχο για το Ναύπλιο. Φρόντισε για την εκπαίδευση νέων
του Ναυπλίου ως ξεναγών. Καθιέρωσε ετήσια εορτή για την άλωση του Παλαμηδίου και την απελευθέρωση της πόλης, εισηγήθηκε, πρωτοστάτησε και συνέβαλε οικονομικά στην ανέγερση προτομών τοπικών ηρώων – προσωπικοτήτων. Με επίμονες ενέργειες στον ΕΟΤ πέτυχε την ίδρυση και λειτουργία Σχολής Τουριστικών Επαγγελμάτων. Έκανε προτάσεις για την αξιοποίηση χώρου Αρβανιτιάς. Τόνισε την ανάγκη κατασκευής αυτοκινητόδρομου για την ανάβαση στο Παλαμήδι το 1953. Ενίσχυσε και ενισχύει τη Ναυτική Εβδομάδα. Φρόντισε για την αξιοποίηση των παλιών κανονιών που ήταν αποθηκευμένα στον περίβολο του Ωδείου και πέτυχε τη μεταφορά και την τοποθέτησή τους στον προμαχώνα των “Πέντε αδερφιών” όπου είναι η φυσική τους θέση. Το πιο σημαντικό είναι η ίδρυση Βιβλιοθήκης με 3.500 τόμους αξιόλογων βιβλίων και λειτούργησε με έξοδα του Συλλόγου το 1951.Ο σύλλογος έχει φιλοξενήσει πολλές εκθέσεις ζωγραφικής αξιόλογων ζωγράφων καθώς και έκθεση χαλκογραφίας. Οργάνωσε Δισκοθήκη και καθιέρωσε μουσικά βράδια κλασικής μουσικής. Εισηγήθηκε τη δημιουργία Δημοτικής Πινακοθήκης.
Πολλά χρόνια πριν εξέφρασε έντονα το ΔΣ τις ανησυχίες του Συλλόγου για την κατάσταση των κτιρίων του 1ου Γυμνασίου της Ελλάδος και του παλαιού Δημαρχείου που σήμερα επισκευασμένα, διατηρώντας την ιστορία και την παράδοση αποτελούν κειμήλια και κοσμήματα για το Ναύπλιο και είναι χρήσιμα και λειτουργικά δημοτικά νεοκλασικά ωραία κτίρια.
1. Αρχαίοι – Ελληνιστικοί χρόνοι
- Η παρουσία της πόλης σημειώνεται ήδη από τους μυθικούς χρόνους. Συντέλεσε στον εποικισμό της η γεωγραφική της θέση. Η ίδρυσή της αποδίδεται στον μυθικό ήρωα Ναύπλιο, γιο του Ποσειδώνα και της Αμυμώνης, πατέρα του Οίακα, Παλαμήδη και Ναυσιμέδοντα.
- Ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες αναφέρουν ως πρώτους κατοίκους Αιγυπτίους, Φοίνικες ή Κάρες (ενασχόληση με τη ναυτιλία) – (Ταις Ναυσί αεί πλείν).
- Το Ναύπλιο, ως σημαντική ναυτική δύναμη έλαβε μέρος σε Αργοναυτική εκστρατεία και Τρωικό πόλεμο. Ο Στράβων και ο Παυσανίας δίνουν ορισμένες πληροφορίες.
- Η Ναυπλία ήταν αυτόνομη μέχρι τον 7ο αιώνα, οπότε αναφέρεται η συμμετοχή της στην Αμφικτιονία των δωρικών πόλεων. Το 676 π.Χ. καταστρέφεται από τους Αργείους. Ακολουθεί περίοδος ερήμωσης, γιατί οι κάτοικοι καταφεύγουν στη Μεθώνη.
2. Ρωμαϊκοί – Βυζαντινοί χρόνοι (200 μ.Χ. – 1212)
Το Ναύπλιο αποτελεί τμήμα της ρωμαϊκής και αργότερα της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Το Ναύπλιο των Βυζαντινών ακμάζει. Άρχοντας της πόλης ο Ναυπλιεύς ευπατρίδης Θεόδωρος Σγουρός, που τον διαδέχεται ο Λέων Σγουρός. Η δημιουργία της μεσαιωνικής πόλης δεν είναι άσχετη με τις μεγάλες μετακινήσεις των πληθυσμών – κυρίως της Πελοποννήσου – προς οχυρές ακτές, κινήσεις που προκάλεσε η κάθοδος των σλαβικών φύλων.
3. Φραγκοκρατία (1204 – 1389)
Ο Βιλαρδουΐνος καταλαμβάνει το Ναύπλιο και το παραχωρεί στον Μέγα Κύρη των Αθηνών. Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους η πόλη αποτελεί βαρονία του πριγκιπάτου της Αχαΐας, κάτω από Φράγκο άρχοντα. Το 1389 παραχωρείται στους Ενετούς. Η πόλη περιορίζεται στην Ακροναυπλία και το λιμάνι.
4. Πρώτη Ενετοκρατία (1389 – 154
0)Με το πέρασμα από τον Μεσαίωνα στην Αναγέννηση και την επικράτηση νέων όρων ζωής, δημιουργείται η ανάγκη επέκτασης της πόλης. Η παραλία επεκτείνεται με τεχνητή πρόσχωση και δημιουργείται η “εντός των τειχών” πόλη, γνωστή ως “κάτω πόλη”.
Η ακμή της είναι μεγάλη – θεωρείται ως μια από τις ωραιότερες πόλεις της Ανατολής.
Η περιοχή αποκτά πολλούς κατοίκους. Πολλοί πρόκριτοι από την Πελοπόννησο καταφεύγουν στο Ναύπλιο για να γλιτώσουν τη δουλεία. Διοικητές: Vittare Pasqualigo, Bartolomeo Minio, Μηχανικοί: Garmbello, Brancaleone. Το 1539 το Ναύπλιο περιέρχεται στους Τούρκους.
5. Πρώτη περίοδος Τουρκοκρατίας (1540 – 1686)
Η πόλη καταστρέφεται από τις πολιορκίες των νέων κατακτητών. Η Ανατολή αφήνει τη σφραγίδα της στην αστική αρχιτεκτονική. Χτίζεται το σεράι του Μόρα – πασά και το τζαμί στην πλατεία Συντάγματος, που σώζεται ακόμα.
Το 1686 το Ναύπλιο βρίσκεται ξανά κάτω από την κυριαρχία των Ενετών. Ο Μοροζίνης στο Τολό και ο Konigsmark στο Ναύπλιο.
6. Δεύτερη Ενετοκρατία (1686 – 1715)
Με την επανεγκατάσταση των Ενετών ανακαινίζονται τα τείχη. Η πόλη (1867) γίνεται πρωτεύουσα του ενετικού βασιλείου του Μοριά, έδρα του Γενικού Προβλεπτή και του αρχιστράτηγου της Ανατολής και πρωτεύουσας του νομού της Ρωμανίας.
Γίνονται συμπληρωματικά οχυρωματικά έργα. Νέα φρούρια κατασκευάζονται: Παλαμήδι, Μπούρτζι, (αλυσίδα – Porto di Cadena). Χτίζονται οι ναοί της 1ης ενετικής περιόδου και δημόσια κτίρια. Δημιουργείται, δηλαδή, για πρώτη φορά μνημειακή αρχιτεκτονική. Ο οικισμός ακμάζει, ο πληθυσμός αυξάνει (60.000). Διοικητής: Agostino Sagredo. Το 1715 οι Τούρκοι καταλαμβάνουν και πάλι την πόλη.
7. Δεύτερη περίοδος Τουρκοκρατίας (1715 – 1822)
Η τουρκική κατοχή κατοχυρώνεται με την συνθήκη του Πασάροβιτς. Η πόλη βρίσκεται σε μαρασμό. Οι σπουδαιότερες οικογένειες την εγκαταλείπουν μεταναστεύοντας στη Δύση ή στην υπόλοιπη Ελλάδα.
Στην υποβάθμιση συντελεί περισσότερο και το γεγονός της ανακήρυξης της Τρίπολης (από τους Τούρκους) ως πρωτεύουσας της Πελοποννήσου.
Ο νέος ρυθμός της ζωής έχει ως συνέπεια την αλλαγή της όψης της πολιτείας. Χτίζονται λουτρά, τζαμιά και κατοικίες που παίρνουν πάλι τον ανατολίτικο τύπο. Στις 30 Νοεμβρίου 1822, το Ναύπλιο απελευθερώνεται.
8. Περίοδος 1822 – 1833
Το Ναύπλιο περιέρχεται στην ελληνική κυβέρνηση με λίγες ζημιές, αλλά έρημο από κατοίκους. Το 1823 ορίζεται έδρα της προσωρινής κυβέρνησης. Οι κατοικίες – πολυτελείς και καλοδιατηρημένες – χρησιμοποιούνται από τους αρχηγούς του απελευθερωτικού αγώνα. Ο πληθυσμός αυξάνει γρήγορα και το 1827 κηρύσσεται επίσημα “πρωτεύουσα” του κράτους.
Ένα χρόνο αργότερα έρχεται ως κυβερνήτης της χώρας ο Ιωάννης Καποδίστριας.
Αλλαγή στην κοινωνική δομή· οι νέοι κάτοικοι είναι πρόκριτοι, πλούσιες οικογένειες, στρατιώτες και στρατιωτικοί, αλλά και τυχοδιώκτες.
Ιδρύεται ο συνοικισμός Πρόνοια από τον Καποδίστρια, με σκοπό να κατοικηθεί από Κρητικούς πρόσφυγες.
Με τη δολοφονία του κυβερνήτη (1831) σταματούν τα μεγάλα έργα ανοικοδόμησης.
Το 1832 ο Όθωνας αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση του βασιλείου της Ελλάδας.
9. Βασιλεία του Όθωνα
Με την εγκατάσταση του Όθωνα η πόλη κρίνεται ακατάλληλη για στρατιωτική και πολιτική κίνηση και η πρωτεύουσα μεταφέρεται (1834). Αρχίζει η παρακμή του Ναυπλίου. Στα τέλη της βασιλείας του Όθωνα, το Ναύπλιο γίνεται η εστία του αντιδιασπαστικού αγώνα. Η Καλλιόπη Παπαλεξοπούλου οδηγεί την επανάσταση εναντίον του Όθωνα, γνωστή με την ονομασία “Τα Ναυπλιακά”, που αποτελεί το προανάκρουσμα της έξωσης του Όθωνα, αλλά και την κυριότερη αιτία για την μετέπειτα αδιαφορία της κεντρικής διοίκησης για την πόλη.
Οι αντιβασιλικοί ηττούνται και υποχωρούν στη Σμύρνη. Το Ναύπλιο καταστρέφεται από τους ίδιους τους Έλληνες.
10. Περίοδος μετά το 1862
Την περίοδο 1866 – 1868 κατεδαφίζονται τα βόρεια τείχη της πόλης. Η νέα πόλη προεκτείνεται μέχρι την θάλασσα. Αυτή την περίοδο κατεδαφίζεται το 1830. Αρχίζει η περίοδος παρακμής της πόλης, που ακολουθεί την τύχη όλων των επαρχιακών πόλεων. Η αδιαφορία της κεντρικής διοίκησης και ο υδροκεφαλισμός της πρωτεύουσας έχουν ως συνέπεια τη γρήγορη υποβάθμιση της πόλης.
Το Ναύπλιο, που για περισσότερα από 600 χρόνια βρισκόταν στο κέντρο της στρατιωτικής και ναυτικής κίνησης, μετά το 1862 βρίσκεται στερημένο από κάθε είδους κίνηση.
11. 20
ος αιώναςΜε την είσοδο του 20ου αιώνα, η ιστορία φαίνεται να αδιαφορεί για το Ναύπλιο. Παρ’ όλα αυτά, παρά τη μείωση της σημασίας του, δεν παύει να ζει και να αναπτύσσεται.
Δημιουργείται ο νέος οικισμός “Νέο Βυζάντιο”, που μαζί με την Πρόνοια αποτελούν τα “παιδιά” που απαρνούνται μάλλον εντελώς τη “μητέρα” τους και εξελίσσονται σε οικισμούς (προάστια) χωρίς χαρακτήρα. Κι όταν μιλάμε για “χαρακτήρα” δεν μιλάμε για συγκεκριμένο, αλλά για ιδιαίτερο, ιδιόμορφο, όπως αυτός της παλιάς πόλης.
Τον χαρακτήρα τον διαμορφώνει το σύνολο των συναισθημάτων που δημιουργούνται και επικρατούν στους χρήστες μιας πόλης π.χ. νησίδα Μπούρτζι. Από ιερός χώρος (Αγ. Θεοδώρων) μετατρέπεται σε οχυρό, σε καταραμένο καταφύγιο δημίων, παίρνει χαρακτήρα πολυτελείας και γίνεται διακοσμητικό στοιχείο στην τουριστική προπαγάνδα (διαφορετικές χρήσεις που αλλάζουν τα συναισθήματα).
Κάθε δρόμος, σοκάκι, πέτρα έχει στο Ναύπλιο τη δική του ιστορία, τη διαφορετική ιστορία σε κάθε περίοδο και εποχή. Έτσι αλλάζουν και τα συναισθήματα των κατοίκων και αυτό είναι που δίνει ιδιαιτερότητα στη διαμόρφωση του χαρακτήρα αυτής της πόλης.
3.5.2. Εθιμικά – λαογραφικά στοιχεία
Δρώμενα
Με την αστικοποίηση και ανάπτυξη της πόλης, άλλαξαν οι κοινωνικές δομές, σχέσεις, νοοτροπία, συμπεριφορά. Τα έθιμα άλλαξαν.
Παλιά: Καντάδες (Ψαρομαχαλάς – Μπλοτσαράς) Άγιος Νικόλαος, Πρόνοια.
Παιδιά την άνοιξη με άσπρο – κόκκινη κλωστή.
Χωρισμός κατά ενορίες για πολεμικές ή ποδοσφαιρικές συγκρούσεις – ομαδικά παιχνίδια.
Σήμερα
: Video – video games.
Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΑΥΠΛΙΟΥ ΣΗΜΕΡΑ
4.1. Το Ναύπλιο μπροστά στην τουριστική πολιτιστική ανάπτυξη
Το Ναύπλιο είναι μια περιοχή με πολλά αρχαιολογικά ευρήματα με αποτέλεσμα να κατατάσσεται στις κορυφαίες τουριστικές περιοχές όχι μόνο του νομού αλλά και της χώρας. Σε μικρή απόσταση από το Ναύπλιο βρίσκονται οι Μυκήνες, η Επίδαυρος, η Τίρυνθα, και το Άργος γι’ αυτό και πολλοί ξένοι τουρίστες επισκέπτονται κάθε χρόνο το νομό Αργολίδας για να γνωρίσουν την ιστορία και τα αρχαιολογικά ευρήματα.
ΙΩΑΝΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ
