Sarita ni Andy Barroga

MANGGAPUN nga umagek ti init idiay Bantay Lappa ngem di mairusuat ni Tante ti agawid. Itay pay nga agparparut kadagiti sirawsiraw iti rinaepanda. Naktanganen ti siketna ngem maamak ken Konsehal Romeo nga ama ni Arlene.

Nasiputanna itay ti agdardaras nga ipapan ti konsehal iti balayda isu a dinardarasna met ti nagpataltalon. Ania ngata ti dimmaw-asan ti konsehal? Impulong ngata ni Arlene iti amana ti inaramidna kenkuana idi rabii? Saan met ngata. Wenno adda nakakita kadakuada ken Arlene idi rabii ket nagipulong daytoy iti konsehal? Nasayaat laeng no pagassawaenda idan. Ngem ammona ti kinaunget ti konsehal. Kabaelanna ti tumagbat.

Dina la ket ngaminen napengdan ti bagina idi rabii. Am-amang pay nga agkuykuyogda ken Arlene a dudua. Idi laeng rabii a panagkuyogda a nagawid manipud minatayan idiay daya a dina naterred ti riknana.

Asino met ngamin, aya, ti agbuteng a makigasang-gasat iti kasta unay lapsatna a balasang? Abusta napudaw, kasla nakaluklukneng pay a dapadapen 'diay immalimuken a pammagina. Kallidan. Medio kusipet ngem isun sa ti pagtaudan ti naidumduma a libnosna, ta no kitaennaka, kasla adda ibagbagana. Para kenkuana, isu ti kalalapsatan a balasang ditoy purokda.

Agsasallupang ngamin dagiti agar-arem ken ni Arlene ket isun sa laengen ti di nangpadas. Malaksid ta agduadua no kayat ni Arlene ta mannalon laeng, amkenna pay a gumura ti balasang. Baka saanton nga agpakuyog daytoy kenkuana.

Ni Bonie ti kaanepan. Anak ti adda mabalinna ditoy Luna. Taga Centro. Ngem di la ketdi kayat ni Arlene daytoy ta adda loklokona. Adda pay paspasawna, kas kuna met la ni Arlene.

Ni pay Ricky a taga-kabangibang a baranggay. Anak ti Hawayano. Dandani kanon agpa-Hawaii ket isun sa ti paboran ni Konsehal Romeo.

Kinatawaan ketdin ti balasang idi rabii. "Alla ni manong, nagadud'ta nga armem a saan a siak a kabagiam!" kinunana.

"Apay ngarud idi un-unana? Mayat met?" inkalinteganna. Impariknana nga ang-angaw ti panagpudnona tapno nalaka laeng a waswasenna no tagidaksen man ti balasang.

"Uray kita'm, ipulongka ken ni Anti Tasing no agkastakastaka." Ti ina ni Tante ti kayatna a sawen.

"Padasem ta itarayanka ditoy." Addadan iti baetan.

"Hmp! Mabutengak kad' met?"

"Agpayso?" Kellaat a pinalagapag ni Tante dagiti dapanna.

"Manong!" Uray la limmagto ni Arlene a nangkayetket iti takiag ni Tante iti kigtotna. "Alla ni Manong!"

"Kunkunak la daydiay!" inkatawa ni Tante. Ngem anian! Anian a rikna diay pannakaidengngep ti barukong ti balasang iti takiagna. Inyin-innayadna ti nagna tapno agpaut bassit ti marikriknana.

Appaunay ket ngatan no maikutanna daytoy a balasang! Ngem saan ngata nga ibaga dagiti kapurokanna nga aguubing? Walo ngamin a tawen ti baetda. Itoy pay laeng panagserra dagiti klase nga agturpos ni Arlene iti haiskul.

Nalagipna ti estoria da Manong Juling ken Manang Maria a kaarrubada. Linib-at kano idi ni Manong Juling ni Manang Maria a binisong ditoy baetan. Ita, agassawadan. Bariton ni Torko nga inaunaanda.

Ket no ngata bisongenna met ni Arlene? Nairut ti kayetket daytoy a mangmirmira iti baddekenna. Nasipnget ta rinugayan dagiti kayo ti baetan.

Makaammo'd tan! Nakunana iti panunotna aglalo idi malang-abna ti agat-Palmolive a buok ti balasang. Inin-innayadna nga inrakus ti takiagna iti siket ti balasang.

"Alla! Makitadaka!" Nagkiet ti balasang iti pasikig iti panangyadayona iti bagina.

"Adda la ibagak!" kinunana ket inawidna manen ti siket ti balasang agingga a nagsinnangoda ket nagrinnakab dagiti barukongda.

"Alla!" Agkudduten daytoy. Ngem diningpilen ni Tante dagiti bibigna.

Apagbiit ta nagbaw-ing ni Arlene a bulonna a nagalus-os. Sa nagtaray.

Agpapan ita, kasla marikrikna pay laeng ni Tante ti lamuyot dagiti bibig ni Arlene. Dina laeng masigurado no kaguran ti balasang.

Sumipngeten idi agawid ni Tante. Nagtarus iti karayan tapno agbuggo. Adda natimudna nga agsarsarita idi makagteng iti baetan. Da Arlene ken Bonie! Daytoy a Bonie! Nakunana. Nagadayo ti ili! Naggapuda la ketdi iti balay da Juvy. Kaeskuelaan ni Arlene ni Juvy.

Naglinged. No di la koma iti napasamakda ken Arlene idi rabii, nalabit, isuda koma ita ti agkuykuyog.

Manipud iti yanna, nasiputanna ti panangtiliw ni Bonie ti dakulap ni Arlene, ti panangiwagteng ti balasang iti imana. Ti panangkallabay ti baro ti balasang. Ti panangiduron ti balasang ti baro.

Nagparikna ken ni Tante a di kayat ni Arlene ti mapaspasamak. Rimkuas iti naglingedanna. Sipapardas nga immasideg kadagiti dua ket sakbay a maallangon ni Bonie ti bagina iti pannakakellaatna, impenneknan a dinisnog ti ngiwngiw daytoy. Naariweng ni Bonie. Nasanudanna ti pungdol nga inyanud ti karayan iti napalabas a panaglayusna ket uray la a nagasug a nagsirko a napadata.

Tarayen koma ni Tante a disnogen manen ngem inggawid ni Arlene.

"Kuston!" ginuyod ti balasang. "Intan!"

Dina ammo no ania ti pustora ni Bonie a pinanawanda. Ngem siguradona a napuruanna daytoy. Manipud kinabarona, ita laeng a napadasanna ti dimmanog. Napanunotna nga amangan no isu pay laeng ti nakaitured a nangdisnog ken ni Bonie. Dinayawna ti bagina. Dinayaw ngata met ni Arlene iti inaramidna?

"Ditoyakon ket baka no tagbatennak ni tatangmo." Kinunana idi asidegdan iti balay da Arlene.

"Ta apay koma?"

"Baka no nagpulongka idi rabii"

"Hmp! Daydiay laeng?" kinunana. "Thank you iti panangisalakanmo kaniak, a? Ngem agan-annadka iti daydiay a Bonie manong."

Ngem kasla di nangngeg ni Tante ti naudi nga insawang ni Arlene. Nagrimat dagiti matana. "No kasta, saanka a nagpulong?"

"Hmp! Sika met! Apay ngamin a siak pay laeng?"

KUMINNIT pay laeng ti darang ti init iti dayta a malem ngem addan ni Tante iti sanguanan ti kantina da Manang Tinay a mangpaspasungad ken ni Arlene nga aggapu iti Luna Municipal High School. Kimmita iti adayo a daya agingga sadiay nakaipakatan ti tarikda. Nalagipna daydi inkarina iti balasang. Kukuananto ti lames inton agpaala ti balasang iti panagturposna. Magustuanna daydi isem ti balasang. Kuna met idi daytoy nga iti daytanto nga aldaw a sungbatanna ti kayatna kadagiti agar-arem kenkuana. Umaykanto, a? kinuna pay idi ti balasang.

Adda simmungad manipud iti abagatan nga ungto ti kalsada. Kasla naarbisan idi malasinna ni Arlene. Ngem natikagan idi madlawna ti kinakuyog daytoy. Ni Ricky! Ti ipangpangruna ni Konsehal Romeo.

Kasla mabriat ti barukongna iti naimatanganna. Sagsaginnet ti addang dagiti dua a kunam la no dida pay kayat ti dumanon iti papananda. Addan sa metten nagkinnaawatanda, nakunana iti panunotna. Daytoy a lalaki ti kabutengna a karibal. Nasingpet ken adda mabalinda. Ken saan laeng a gapu ta isu ti paboran ni Konsehal Romeo no di pay ket amangan no kayat met ni Arlene ti makadanon idiay Hawaii. Saan a bale kada Idut kada Torang a kalugaranda ta agpapadada laeng iti kategoria.

SINAPA ni Tante ti nagriing iti dayta a bigat ti Sabado. Imbarikesna ti alat idi makapamigat. Mapanna sangaten ti tarikda. Paala ni Arlene inton rabii ket masapul nga adu ti isangpetna.

Nalabon bassit ti naala ti tarikda. Napunno ti alat sa adda pay naubon.

Aglublubin a nadanonna da antina nga Emma a nanang ni Arlene ken Manang Maria iti dippig. Adda metten da Idut kada Torang nga agur-uray iti pakaibaonanda. Ayatdan sa laeng a makasirpat met ken ni Arlene, nakunana iti panunotna.

"Mangaramidtay sa iti palapala, konsehal!" Impasabat ni Idut ken ni Konsehal Romeo idi rumuar ti konsehal iti balayda.

"Saanen, babbaro, ket diak masango't agrakrak no bigat. Adda mitingmi nga opisial ti bario idiay ili."

"Agrakrakkamto, angkel!" imbagi ni Torang.

"Dakay latta," insungbat ti konsehal.

Mumalemen idi makaawid ni Tante. Timmulong ngamin itay a nagpalapala. Insaganana tay kakaisuna a pakisalsalana a T-shirt ken maong a pantalonna.

Nakarubuaten idi mangngegna ni Torko manipud iti sirok iti balayda. Kasla madandanagan daytoy.

"Apay, ya?" inamadna iti barito.

"Kua, angkel! Nangngegko a saeden-daka kano da Manong Bonie no rabii."

Apagapaman a naikuleng ni Tante. "Hu! Kabutengko ka'd met ti lukdit! Kinunana. Pinagbakkogna ti takiagna sana pinisel ti maselna. "Sin ti nagkuna?"

"Aggiinumda idiay kuada Anti Tinay! Nakitak pay diay paltog nga insakibotna!"

Medio nagdanag ni Tante iti nangngegna. Maitured ngata ni Bonie ti pumatay?

Agallaalla ti panunot ni Tante no mapan pay wenno saan. Ngem ibaganton, a, ni Arlene a takrot! Sa maysa, inton rabiin ti panangsungbat daytoy iti magustuanna kadagiti agar-arem kenkuana. Amangan ketdi no isu iti mapagasatan! Ngem ania ti serbina no sangsangitandanto met laeng?

Agalas onsen idi makapagdesision. Napanunotna a mapanna met laeng kablaawan ni Arlene.

Naiddepen dagiti kolman iti paraangan. Awanen dagitay naariwawa a babbaro. Iti pasagad iti sirok ti salamagi iti sikigan ti balay, adda dua nga agsarsarita. Nagarudok ni Tante nga immasideg. Nalasinna da Arlene ken Ricky. Kasla mapespespes ti barukongna iti kinaasideg dagitoy dua. Aglalo idi nasiputanna ti panangpetpet ni Ricky iti dakulap ti balasang. Imbaw-ingna ti panagkitana. Dinan maitured a kitaen dagiti dua. Intarenttengnan ti nagawid.

NALAWAGEN idi makariing ni Tante iti kabigatanna. Dina koma pay kayat ti bumangon ngem nangngegna ti pukkaw ni Torko iti pagagdananda.

"Daytay kano palapala da Anti Arlene!" impukkaw ti barito. "Awan kano met da Angkel Idut!"

Di koma kayat ni Tante a makita ni Arlene iti dayta a bigat. Ngem anianto laengen ti kuna ti balasang kenkuana? Dagidiayto met a mauyong! Nakunana a da Idut ken Arthur ti adda iti panunotna.

Apagisu a panagmemerienda idi makaidalimanek ni Tante. Maymaysanan a nagrakrak. Naamuanna ken ni Arlene a nasapa a nagpa-ili ni tatangna, kaduana ni nanangna ta mapan met agpabayo.

Agawid koman ni Tante ngem igawid ni Arlene.

Agmeriendaka pay, a. manong!" kinuna daytoy. "Adda inreserbak kenka a linubian idi rabii!"

"Saanen. Baka umaynaka pasiaren ni Ricky ket agimon. Duduata met ngarud," insungbatna.

"Alla! Apay koma nga agimon?"

"Ket no duakay sa metten?"

"Sin ti nagkuna?"

"Nakita kayo a dudua dita idi rabii!" insungona ti pasagad iti sidigan iti balay. "Naginniggemkay pay iti ima!"

"Alla!" Marabettak ti isem ti balasang a nangimaso iti gemgemna iti takiag ni Tante. "Naginniggemkami kadi ket isuna la't nagiggem?"

"Ket di isu la nga isu?" Kimmayakay ti baro ta ammona a masuen manen ti balasang.

"Napakpakadaak ka'd ngarud ti panangiggemna 'ti imak?" Nagmisugsog ti balasang. "Agpakpakada ta mapan kanon idiay Hawaii!"

Naragsakan ni Tante iti nangngegna. "Kunak la ketdin!" kinunana. "Sinno nga'd ti sinungbatam?" Ni Idut wenno ni Torang?"

"Hmp! Dagita met mabain a mausawan ti ibagbagam! Adda kad' met sinungbatak ket awan!"

Naikuleng ni Tante. "Ket siak latta ngaruden, a!" dina napupuotan ti bagina a nangibaga. Saan a simmungbat ni Arlene. Timmallikud ketdi.

"Aya?" Inasitgan ni Tante ti balasang. Imparabawna dagiti imana iti abaga daytoy. "Sungbatannakon, a!"

Nagwali ti abaga ti balasang. "Wen, a, ngem anianto la't kuna dagiti taon? Agassawa nga agkabagian?"

"Didanto met maibaga no kasano ti panagkabagianta." Inkalintegan ni Tante. "Sika, ammom?"

Di nalapdan ti balasang iti ibebettak ti isemna. Awan ti maibagana ta agkaarrubada laeng. Kastoyda ditoy bario. Agkakabagian amin a tao.

"Ngem ania koma ti sungbatak ket awan met salsaludsodem?"

"Ket ay-ayatenka ngarud. Isu a wen, kunam lattan, a!"

"Wen ken saan kad' ngarud ti sungbat ta saludsodmo ket saan met?" inkatawa ti balasang.