การดูอวัยวะเพศปลาหางนกยูงทั้งตัวผู้และตัวเมียไม่ใช่เรื่องยาก
1. ปลาหางนกยูงตัวผู้
จะมีขนาดเล็กกว่าตัวเมีย
มีหางยาวสวยงามกว่า
สีสันสดใสกว่าตัวเมีย
ปลาตัวผู้จะมีครีบก้นลักษณะแหลมขนาดไปตามลำตัวเป็นอวัยวะสืบพันธุ์
2.
ปลาหางนกยูงตัวเมียจะมีรูปร่างอ้วนกว่า
สีจางกว่า
ครีบหางและครีบก้นจะโค้งมน
ไม่พุ่งแหลมเหมือนตัวผู้
ปลาหางนกยูงจะออกลูกเป็นตัวและไม่ควรนำปลาที่อยู่คอกเดียวกันมาผสมพันธุ์กัน
เพราะจะทำให้ลูกปลาเกิดใหม่
มีระบบสายเลือดชิดกันมากเกินไป
สายพันธุ์ด้อยคุณภาพหรือพิการได้