ในการรับสัญญาณทีวีนั้นนอกจากลักษณะสมบัติของคลื่นทีวีที่เคลื่อนมาจากสายอากาศส่งดังที่ได้กล่าวไว้
ในบทที่แล้ว
วิธีประกอบระบบให้เหมาะในการรับสัญญาณทีวีที่บริเวณต่าง ๆและการศึกษาถึงความต้องการ
ของระบบและปัญหาที่อาจเกิดขึ้นก็เป็นสิ่งจำเป็นเช่นเดียวเพราะฉะนั้นในบทนี้จะกล่าวถึงโครงสร้าง
ของระบบสายอากาศรับ
ระดับสัญญาณที่เครื่องรับโทรทัศน์ต้องการ ผลของสัญญาณรบกวนชนิดต่าง
ๆ และปัญหาขั้นพื้นฐานและวิธีแก้ไขปัญหานั้น ๆ
1. ระบบสายอากาศรับมีส่วนประกอบอะไรบ้าง
คำว่าระบบสายอากาศรับนั้นมีความหมายรวมถึงอุปกรณ์ทั้งหมดที่ใช้ในการรับสัญญาณทีวีตั้งแต่ตัวสาย
อากาศจนถึงขั้วเอาต์เลตปลายทาง
(Outlet) เพราะฉะนั้นจึงมีส่วนประกอบต่าง ๆ มากบ้างน้อยบ้าง
ขึ้นอยู่กับขนาดของระบบ
2. สัญญาณรบกวนชนิดต่าง ๆ
โดยทั่วไปสัญญาณที่เครื่องรับรับได้มักจะมีสัญญาณรบกวนปะปนอยู่เสมอ
สัญญาณรบกวนที่เป็นปัญหาคือ สัญญาณรบกวนที่อยู่ในช่วงความถี่เดียวกับสัญญาณที่เรากำลังทำการรับ
ส่วนสัญญาณรบกวนที่มีความถี่
ไม่อยู่ในช่วงดังกล่าวจะถูกขจัดออกโดยวงจรฟิลเตอร์ของเครื่องรับ
สัญญาณรบกวนมีอยู่หลายชนิดด้วยกัน ในที่นี้จะกล่าวถึงสัญญาณรบกวนที่รบกวนการรับภาพของเครื่องรับโทรทัศน์และการรับเสียงของเครื่องรับ
เอฟเอ็ม
2.1 สัญญาณรบกวนอาร์เอฟ (RF noise)
สัญญาณรบกวนชนิดนี้เป็นสัญญาณรบกวนที่อยู่ในย่านความถี่วิทยุและมีช่วงความถี่ที่กว้าง
เพราะฉะนั้นสัญญาณรบกวนชนิดนี้จะสามารถรบกวนการรับภาพของทีวี และการรับเสียงของเอฟเอ็ม
ได้หลาย ๆ สถานีหรืออาจจะทุกสถานี
และแหล่งกำเนิดสัญญาณรบกวนชนิดนี้ที่ใกล้ตัวเรามากที่สุด ได้แก่ พวกมอเตอร์ไฟฟ้า
การจุดระเบิดของรถยนต์ และอุปกรณ์ที่ใช้ไทริสเตอร์คอนโทรล สำหรับแหล่งกำเนิด
ตามธรรมชาติก็ได้แก่
ฟ้าแลบ และฟ้าผ่า
2.2 สัญญาณรบกวนที่ทำให้เกิดภาพซ้อน
สัญญาณรบกวนที่ทำให้เกิดภาพซ้อนก็คือสัญญาณของทีวีช่องเดียวกันที่เข้าสู่เครื่องรับก่อน
หรือหลังสัญญาณที่ต้องการเล็กน้อยนั่นเอง
ในกรณีที่เป็นสัญญาณรบกวนที่เข้าสู่รับก่อนหรือหลัง
สัญญาณที่ต้องการเล็กน้อยนั่นเองในกรณีที่เป็นสัญญาณรบกวนที่เข้าสู่เครื่องรับหลังสัญญาณที่
ต้องการภาพซ้อนที่ปรากฎบนจอภาพจะเกิดขึ้นทางขวามือของภาพที่ต้องการ
สาเหตุส่วนใหญ่ของการเกิด
ภาพซ้อนในลักษณะนี้เป็นเพราะมีการสะท้อนของคลื่นจากตึกหรือสิ่งก่อสร้างอื่นเข้าสู่สายอากาศทางด้าน
ข้าง หรือด้านหลังของสายอากาศ
2.3 สัญญาณรบกวนที่เกิดจากสถานนี้ข้างเคียง
ในบริเวณที่มีการส่งโทรทัศน์ขช่องข้างเคียงกัน เช่น ช่อง 5 กับช่อง
6 เป็นต้น เมื่อสายอากาศ
รับสัญญาณทั้งสองเข้ามาจะทำให้เกิดการบีต
(beat) ระหว่างความถี่ของสัญญาณทั้งสองที่เครื่องรับ ซึ่งทำให้ภาพที่รับได้มีลายเฉียง
ๆ เกิดขึ้นตลอดจอภาพ
2.4 สัญญาณรบกวนจากวิทยุสื่อสารและวิทยุสมัครเล่น
การรับภาพของเครื่องรับโทรทัศน์จะถูกรบกวนจากวิทยุสื่อสารและวิทยุสมัครเล่นได้เช่นเดียวกัน
3. ปัญหาขั้นพื้นฐานและการแก้ปัญหา
ปัญหาต่าง ๆ ที่มีผลทำให้การรับภาพโทรทัศน์ไม่ชัดเจน ปัญหาต่าง ๆ
เหล่านี้บางอย่างก็เป็นปัญหาที่ยุ่งยาก
ที่เกิดขึ้นในระบบบางอย่างก็เป็นปัญหาขั้นพื้นฐาน
ซึ่งสามารถแก้ได้โดยไม่ยากปัญหาขั้นพื้นฐานที่เรามักพบ
บ่อย ๆ ก็คือ
สัญญาณรบกวนจากรถยนต์ สัญญาณรบกวนจากมอเตอร ์สัญญาณรบกวนจากการบินผ่าน
ของเครื่องบินและสัญญาณรบกวนที่เข้ามาทางสาย
AC
สัญญาณรบกวนจากรถยนต์มีสาเหตุดังกล่าวไว้ การป้องกันที่ดีนั้น
ควรจะเป็นการป้องกันที่ต้นเหตุ ซึ่งอาจจะทำได้โดยการใช้หัวเทียนชนิดมีความต้านทานไฟฟ้าอยู่ด้วย
อย่างไรก็ตามในกรณีของรถยนต์ ก็ยังมีแหล่งกำเนิดสัญญาณรบกวนจากส่วนอื่นอีกเพราะฉะนั้นจึงจำเป็นต้องหาทางป้องกันทางด้านระบบรับ
วิธีการขั้นต้นที่ควรทำคือ
ติดตั้งสายอากาศให้ห่างจากถนนมากที่สุดเท่าที่จะทำได้
สำหรับสัญญาณรบกวนจากมอเตอร์นั้น วิธีป้องกันที่ดีก็คือ ติด choke coil
หรือใช้ choke coil ร่วมกับคอนเดนเซอร์เพื่อลดระดับของสัญญาณรบกวนที่เกิดขึ้น
สัญญาณรบกวนที่เกิดขึ้นตอนเครื่องบินบินผ่าน ซึ่งมีอาการคือ ทำให้เกิดภาพสั่นและภาพซ้อนในขณะเดียว
สัญญาณรบกวนชนิดนี้เรียกว่า สัญญาณรบกวนแบบฟลัตเตอร์ (flutter) สาเหตุที่ทำให้เกิดภาพสั่นและภาพซ้อนในขณะเดียวกันนั้นเป็นเพราะว่าขณะที่เครื่องบินบินผ่าน
สนามแม่เหล็กไฟฟ้าในบริเวณนั้นจะถูกรบกวนและมีระดับสัญญาณเปลี่ยนแปลงอย่างมาก
(หรือที่เรียกว่าเฟดดิ้ง) ซึ่งเมื่อเกินความสามารถของวงจร AGC ในเครื่องรับโทรทัศน์ก็จะทำให้เกิดภาพสั่น
ส่วนภาพซ้อนนั้นเกิดจากการสะท้อนจากเครื่องบินเข้าทางสายอากาศรับ
วิธีแก้ไขจะทำได้โดยการพยายาม
ลดการรับคลื่นในทิศทางสูงของสายอากาศ
ซึ่งทำได้โดยการดัดแปลงสายอากาศที่ใช้ สำหรับสัญญาณ
รบกวนที่เข้ามาทางสาย
AC นั้นสามารถป้องกันได้โดยใช้ฟิลเตอร์ชนิดกรองความถี่สูงออก คือให้ผ่าน
เฉพาะความถี่ต่ำเท่านั้น
